Kunsten en Erfgoed Jaarverslag 2010

2.4. Multidisciplinaire Kunstencentra, Werkplaatsen en Festivals

Kunstencentra en werkplaatsen vinden we anno 2010 in alle sectoren van het kunstenveld. Ze kunnen zich als monodisciplinair dan wel als multidisciplinair profileren. Kunstencentra en werkplaatsen bieden een platform aan diverse disciplines of bekleden een laboratoriumfunctie op het kruispunt van verschillende disciplines. Werkplaatsen kunnen kunstenaars op logistiek en zakelijk vlak ondersteunen en hierdoor de overheadkosten beperkt houden. De hoeveelheid middelen die naar deze werkvormen vloeit, kende het afgelopen decennium een enorme stijging, onder meer doordat zoveel verschillende disciplines actief werden binnen deze werkvorm.

Als gevolg van de wijziging van het Kunstendecreet veranderde ook de besluitvorming: de beoordelingscommissies kregen nu toezicht over het geheel van hun respectieve velden (theater, dans, …), ongeacht de werkvormen. Voor de organisaties betekende dit dat zij in het najaar van 2008 hun aanvraag voor de periode 2010-2012 dienden te richten aan ofwel de beoordelingscommissie multidisciplinaire kunstencentra, werkplaatsen en festivals, ofwel de beoordelingscommissie van het veld waarin de organisatie zich situeert. Met andere woorden: aan het einde van 2009 hield ook het veld kunstencentra en werkplaatsen op te bestaan.

Festivals zijn een werkvorm met een heel specifiek karakter. Een festival is per definitie beperkt in de tijd en moet daarom op korte tijd een statement maken over een inhoudelijk concept, een bepaalde discipline en/of een bepaalde kunstvorm. Net hierdoor kan het een bijzondere dynamiek ontwikkelen naar de andere disciplines of werkvormen in het kunstenlandschap. Een festival kan door zijn gecondenseerde vorm producties presenteren én creëren die in het reguliere circuit moeilijk haalbaar zijn. Door zijn gebalde vorm kan een festival een bijzondere aandacht genereren in de media en meer impact hebben. Doorheen de jaren is gebleken dat deze werkvorm binnen diverse disciplines tot zeer succesvolle initiatieven heeft geleid. Bovendien heeft, naast de vele monodisciplinaire festivals, een aantal kwalitatief hoogstaande multidisciplinaire festivals een plaats veroverd in het kunstenlandschap.

Vanwege de hoge participatiegraad vormen festivals een cruciale factor binnen het cultuurbeleid. De toename van het aantal festivals in Vlaanderen is groot. Vlaanderen is uitgegroeid tot zowat de rijkste festivalregio van Europa. Binnen het Kunstendecreet worden alleen festivals meegenomen die een regio-overschrijdend karakter hebben en/of een specifieke niche bespelen. De grote publieksfestivals vallen buiten het kader van het Kunstendecreet. Initiatieven die bijzondere doelgroepen faciliteren binnen de context van de grote festivals, kunnen wel nog worden gesteund via het Participatiedecreet.

2.4.1. Meerjarige werkingssubsidies

Op 24 april 2009 besliste de Vlaamse Regering over de werkingssubsidies voor de periode 2010-2012. Vanaf 1 januari 2010 worden er 19 multidisciplinaire kunstencentra (bedrag beslissing: 15.115.000 euro), 13 multidisciplinaire werkplaatsen (bedrag beslissing: 2.130.000 euro) en 7 multidisciplinaire festivals (bedrag beslissing: 2.730.000 euro) op meerjarige basis ondersteund (totaalbedrag beslissing: 19.975.000 euro).

Door budgettaire beperkingen lagen de effectief uitbetaalde bedragen in 2010 lager dan oorspronkelijk voorzien bij de beslissing. Concreet werd 14.734.253,15 euro toegekend aan de kunstencentra, 2.076.345,30 euro aan de werkplaatsen, en 2.661.231,30 euro aan de festivals, samen goed voor een totaalbedrag van 19.471.829,75 euro.

2.4.2. Projectsubsidies aan organisaties

Voor aanvragers van een projectsubsidie werd voor 2010 de mogelijkheid voorzien om een project als mengvorm in te dienen, waar zij zich voordien moesten bekennen tot één van de in het Kunstendecreet gedefinieerde sectoren. De projecten mengvorm werden inhoudelijk beoordeeld door de beoordelingscommissie multidisciplinaire kunstencentra, werkplaatsen en festivals. Voor 2010 werden 27 aanvraagdossiers ingediend. Hiervan werden er 4 gehonoreerd voor een totaalbedrag van 115.000 euro.

2.4.3. Kunstenaars

Ontwikkelingsgerichte beurzen. Voor 2010 werden er 5 aanvragen voor een ontwikkelingsgerichte beurs ingediend. Daarvan werden er geen gehonoreerd.

Projectsubsidies aan kunstenaars. Voor 2010 werden er 6 aanvragen ingediend. Hiervan werden er 2 gehonoreerd voor een totaalbedrag van 22.000 euro.